Mevlana’nın Aşkı: Bilginin, Dilin, Aşkın, Bedenin Bir Olduğu Yer

Dergahtan çıkarken, gözlerim yaşlı, içimde tarifsiz bir hüzün bulutu ile eşsiz bir aidiyet hissi vardı. Aşramdan çıkarken, gözlerim yaşlı, içimde tarifsiz bir hüzün bulutu ile eşsiz bir aidiyet hissi vardı.

İşte aynen böyle oldu. Aynı Simyacı romanındaki gibi. Bir gurunun dizinin dibinde oturup saatlerce dinlemek isteyen halim, kendini bir pirin, dedenin dizinin dibinde, tasavvuf hikayelerini neşeyle, apaçık bir zihin ve gönülle, özgürce anlatışını dinler buldu.

Dünyanın her yerinden insanlar doluşmuşlar. Düğünümüz var! O ne güzel şarkılar, ne güzel müziktir. Defin sesi ne güzeldir, hele Farsça şiirler, gönülden gönüle akan tüm o alçakgönüllülük, samimiyet, sohbet. Göz göze anlatılan ortak hikayeler, ortak acılara akıtılan gözyaşları içine karıştı sarmaş dolaş atılan kahkahalar. Aşk ne güzel şeydir! 

Keşke okuyabilsek, keşke bilebilsek… Dilsizlik ne güzeldir.

İnsanlık o kadar mutluymuş ki, birbirinden ayrılmamak için Babil Kulesi’ni inşa etmeye başlamış. Demişler ki, hep beraber göğe yükselen bir kule inşa edelim ve orada hep beraber yaşayalım. Kulenin inşası hiç bitememiş, yükseldikçe yükselmiş. Hikaye o ki; tanrılar kulenin yükselişini izlerken, “Biraz daha yükselirlerse bize ulaşacaklar, bizim gibi olacaklar” demişler. Bunu engellemek için de insanlığa dili hediye etmişler. Bunun sonucunda farklı diller konuşmaya başlayan insanlar birbirlerini anlayamaz olmuş ve eski birliklerini kaybetmişler. Kule bitememiş.

Ezoterik hikayeler her yerde aynı. Hindistan’da, Güney Amerika’da, İran’da, Mısır’da, Yunan’da, Kuzey mitlerinde… Aynı hikayeyi başka dillerde anlatan, aynı acıyı ayrıymış hipnozu ile yaşayan insanlarız işte.

“Yiyip içip, ekip biçip gidecektik, ne oldu bize?” demiş ya şair. Ayrılmışız. Kimliklere, kültürlere, bölgelere ayrılmışız.

Dergahta uzun sakalları, molla elbiseleriyle aşkı anlatan adamlara, şeriatçı diye bakan akıl ayırmış bizi. “Saçı başı açık, eteği kısa” diyen akıl, “Ben ondan güçlüyüm” diyen akıl ayırmış. Zanneden ayırmış! Bilmediğimiz dildeki şiire ağlayan bizlerin gönlünü ayıramamış ama…

Bilginin ne dediğini anlayamamış, yorumlayıp idrak edememiş olan akıl ayırmış. Aslında içimizin “Anlamadın” diyen sesini duymuşuz hep de, neyi anlamadığımızı yanlış anlamışız.

Bazen hayat, hep yanlış anlaşılmış gibi geliyor. Yanlış anlamışız. Ve akla güvenen hallerimiz, akla inanan benliğimiz bizi yolumuzdan, kardeşliğimizden ayırmış.

Kendinden on adım ötede, kendini arayan insanlarız bizler. Korkulardan yaptığımız demir parmaklıkların ardında bir adım öteye geçmeye korkanlarız. Kendi kendimizin tuzağına düşüp orada ağlayanlarız.

Tüm insanlık işi, hayatı yaşama işi, kendini gerçekleştime işi, yaşamın yegane sebebi. Gerçek yaşam diye adlettiğimiz ve içinde kendimizi kaybettiğimiz şey, kendini bulma oyunundan, kendini tanıma alıştırmasından başka bir şey değil.

Ama dedim ya yanlış anlamışız, “gerçek yaşam” diyerek ayırdığımız bir olgu var, acı çektiğimiz! Gerçeğimiz acı bizim. Neşe, aşk, meşk hali gerçeklik kavramımız içine girmiyor bile. Bunca sisin arasında, gerçeği arayanlar, kendilerinin gerçek olduğunu bilmiyorlar…

Mevlana, Şems’ini bulana kadar, bilgisiyle kendini zanneden iken, Şems’in ateşiyle bildiğini, üzerine giydiği tüm kimlikleri yakarak, “gerçek” dediğimiz dünyayı yakarak, “hakikat”e ulaşmış olandır. Burada anlatılan aşk, kişiye olan aşk değildir. Aşkın kendisi zaten Mevlana’dır. Şems ona kendisini gösteren, hırkasını yaktırandır.

Şems Güneş’tir; yaklaştıkça üzerimizdekileri yakan, karanlığımızı aydınlatan, bizi bizle çırılçıplak bırakan. Zümrüdü Anka Mevlana’dır; Şems’te kendini yakan ve küllerinden yeniden doğan.

Ve akıl… Bunu anlayamaz. Aşkı tarif edemez. Kim bilir ne betimlemeler, ne beklentiler, ne hayaller kurmuştur, olacak olan üzerine. Sanmak biraz gafil avlanmaktır. Çünkü aşk geldiğinde; sebeplere, ihtiyaçlara, kurgulara dayanmayan aşk geldiğinde, olasılıksız olan tezahür eder.

Akıl ile düşündüğümüz her şey bir kurgudur. Sanma halidir, zandır. Olma halinin içinde bir düşünce yoktur. O boyutlardan öte, düşünceden öte, planlardan öte bir haldir. Halden hale geçmek bizim ustalığımızdır. Halden hale devinmek… Çünkü bu halller, bizi her şeyin ötesine taşıyacak olandır.

Bunun için çabalanmaz, “mış” gibi yapılmaz, sadece olunur. Orada durursun, olduğun yerde. “Elif” gibi. Kolsuz, başsız. Ayaklarının tam üzerinde, spiralin tam orta noktasında, yaşam çiçeğinin sürekli akan pınarı orta noktasında, semazenin ayağının altında, simyacının haritasında hazinenin işaretli olduğu yerde… Durup da kendine sarıldığın, gönlünü kucakladığın, ayağının toprağa bastığı yerde…

Şimdi ve burada. Bilginin, dilin, gönlün, aşkın, bedenin tek olduğu yerde. Dünyanın tam merkezinde, durduğun yerde.

Şems’in türbesinde hıçkırıklarla ağlarken, “Sevdiğim burada yatıyor” dedim. Baka baka bir hal oldum, bırakıp da gelemedim. Rumi ne yaptı kim bilir, biraz da onun yerine mi bu gözyaşları? 

“Doğru ile yanlışın ötesinde bir bahçe var, seninle orada buluşacağım.”
Rumi